We worden meegenomen in het werk van Lauren en Ingrid, twee begeleiders passend onderwijs (bpo’ers) in het VO
“Eigenlijk hadden ze al jaren zoiets van: ‘Dat gaat niets worden, dat gaat ze niet redden’,” herinnert Ingrid zich over de aanmelding van een examenleerling. Er was weinig hoop dat het meisje, bij wie sprake was van autisme, daadwerkelijk met een diploma van school zou gaan. “Het ging heel moeizaam en ze moest nog allemaal mondelingen inhalen van het jaar ervoor.” Desondanks geloofde Ingrid er wél in. Ze dacht mee over aanpassingen en manieren waarop het toch lukte om de vakken af te ronden. “Daar hebben we echt complete puzzels van gemaakt, hoe we dat vorm konden geven.” Voorzichtig kwam er ruimte voor optimisme, zowel bij de leerling als de docenten. “En uiteindelijk is ze gewoon geslaagd,” blikt Ingrid opgetogen terug.
BPO’ers Ingrid en Lauren
Ingrid is één van onze begeleiders passend onderwijs (BPO’ers) in het voortgezet onderwijs. Samen met haar collega-BPO’er Lauren geeft zij ons graag een inkijkje in de werkzaamheden van de BPO’er. Ingrid stond toen zij, meer dan tien jaar geleden bij de AED begon, nog gedeeltelijk voor de klas in het speciaal onderwijs, terwijl Lauren pas vorig schooljaar haar functie als GZ-psycholoog in de GGZ verruilde voor een baan als BPO’er. Op welke manieren ondersteunen zij de reguliere scholen bij het passend maken van het onderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften?
Diversiteit in werkzaamheden
Beide BPO’ers verrichten hun werkzaamheden momenteel op twee middelbare scholen, waar zij één of meerdere dagdelen per week aanwezig zijn. De vragen die zij op de scholen krijgen, kunnen erg divers zijn: op sommige scholen houdt de BPO’er zich vooral bezig met individuele leerlingbegeleiding, terwijl op andere scholen ruimte is voor een meer groepsgewijze aanpak of zelfs een adviserende rol ten aanzien van het schoolbrede pedagogisch klimaat. De ondersteuning is altijd gericht op het functioneren van de leerling(en) in de schoolse context.
Individuele trajecten
Net als Ingrid vertelt Lauren met bevlogenheid over de leerlingen die zij begeleidt, zoals over een cognitief sterke leerling met autisme en dyslexie. “Het liep echt niet lekker, wat ook heel erg weerslag had op z’n zelfbeeld. Hij stak er heel veel energie in, maar zijn cijfers waren er niet naar,” schetst ze de start. “Het is mooi dat je dan, samen met de mentor en de school, het verschil kan maken, met nog niet eens enorme aanpassingen. Met gewoon wat tekst en uitleg, wat meer begrip vanuit docenten en een iets andere aanpak zie je dat zo’n leerling dan nu eigenlijk heel lekker loopt. Dan heb je zo’n leerling toch met al z’n uitdagingen een mooie plek binnen de school kunnen geven met elkaar. Dat vind ik heel erg mooi om te zien.”
Inbedding begeleiding in groep
Op één van de scholen is Lauren betrokken bij een project dat erop gericht is de begeleiding meer de groep in te brengen. “Dan ga je wel kijken wat er voor die leerling nodig is, vanuit de mentor, de docenten, de afdelingsleider, enzovoorts,” vertelt Lauren. Concreet vinden er bijvoorbeeld extra observaties plaats of krijgen de docenten aanvullende, groepsgerichte, adviezen. “Vaak blijft de hulpvraag van een leerling centraal staan, door hen daarin mee te nemen en te bespreken: ‘Wat zijn voor jou de do’s en don’ts, wat moeten docenten wel en niet doen bij jou?,” vertelt Lauren hierover. Ingrid voegt toe: “Jongeren laten altijd onder invloed van andere leerlingen bepaald gedrag zien. Het is nooit alleen die leerling. De leerlingen worden ook gevoed door wat er in hun omgeving gebeurt, ook door hoe docenten reageren op bepaald gedrag.”
Begeleiding groepen en pedagogisch klimaat
Soms is een vraag ook specifiek gericht op de groepsdynamiek of het pedagogisch klimaat. “In één geval werd het op een gegeven moment ook een mavo 3-vraag en hebben we het wat losgetrokken van de leerlingen en meer gezegd; nou daar speelt nu heel veel, heel veel vervelende dynamieken, laten we daar wat mee doen,” vertelt Lauren. Ingrid is op haar beurt op één van haar scholen betrokken bij een vooruitstrevende schoolbrede aanpak gericht op het pedagogisch klimaat. “Nu zijn we daar bijvoorbeeld bezig met alle groepen met een sociogram. Die bespreken wij dan ook met de docenten, zodat je een goed beeld hebt van de klas. We kijken mee naar de dynamiek in de klas: wat zijn goede opstellingen, wat kunnen we doen om die dynamiek die er is te verbeteren?” Ingrid maakt daarbij nog altijd dankbaar gebruik van haar jarenlange ervaring als leerkracht. “Ik vind het een zware kluif voor docenten. Het is mooi dat je met bepaalde aanpassingen de hele groep, het hele pedagogische klimaat nog iets kunt aanpassen, zodat zij daar profijt van kunnen hebben.”
Interesse in BPO-werk
Lauren en Ingrid praten allebei met veel enthousiasme over hun werk op de VO-scholen. “Het is zo ontzettend dankbaar,” verwoordt Lauren. “Dat gevoel krijg je bijvoorbeeld als je merkt: ‘Hé, het gaat lekker met deze leerling’. Of: ‘Hé, die docent gaat nu net iets anders ermee om, waardoor het nu wat soepeler verloopt’. Je kan het verschil maken.” Ingrid vult aan: “Je kunt er iets van maken wat je zelf wil. Je kan het volgens de patronen doen, maar je kunt ook buiten die kaders stappen.” Hoewel Ingrid oorspronkelijk uit het basisonderwijs komt, hebben de jongeren in het VO haar hart gestolen: “Het is zo’n mooie doelgroep. Het zijn de mensen van onze toekomst.”
Werkt het enthousiasme van Lauren en Ingrid voor jou aanstekelijk? Twijfel niet om contact op te nemen voor meer informatie over het BPO-werk. “Kom vooral een keertje meekijken,” stelt Lauren voor.
Mandy van Leeuwen
Gedragswetenschapper